Oleh Mansor
Puteh.
Pengunaan Bahasa Melayu di peringkat swasta masih belum
meluas. Ini tidak boleh disangkalkan oleh sesiapa. Mujur terdapat teguran oleh
akhbar bahasa Inggeris mengenai isiu ini, dan sekarang kita boleh lihat banyak
papan-tanda perniagaan dan iklan dalam Bahasa Melayu termasuk nama-nama taman
perumahan.
Dulu, keadaan ini membimbangkan,
sebab pengunaan bahasa Inggeris dan Cina dalam papan iklan berleluasa. Tetapi
kini ia sudah berubah.
Sayangnya negeri Pulau Pinang
nampaknya terkebelakang dalam hal ini; dan hampir semua papan-tanda iklan dan
perniagaan tidak mennguna Bahasa Melayu. Dan kalau kita ke hotel kita rasa
seperti berada di Hawaii.
Mungkin kerajaan negeri Pulau Pinang
anggap perkara ini enteng, tetapi ia harus sedar bahawa ini boleh bererti
bahawa kerajaan Pulau Pinang ‘menolak’ dasar kebangsaan menegnai bahasa
kebangsaan.
Satu perkara yang saya ingin sentuh
di sini ialah betapa berkesannya kalau setiap orang Melayu mengguna bahasa
Melayu dalam urusan persendirian dan syarikat, khusus kepada syarikat atau
individu bukan Melayu.
Saya percaya lambat-laun orang bukan
Melayu akan bertinduk dan bertutur dalam bahasa kita.
Pengelaman peribadi saya sendiri
telah memunjukkan bahawa cara ini amat berkesan. Kalau ada orang talipon saya,
atau saya perlu bercakap dengan pihiak disektor swasta dalam bahasa Inggeris,
saya akan bercakap dalam Bahasa Melayu, dan biasanya pihak bukan Melayu itu
akan tukar dari bahasa Irggeris ke Bahasa Melayu.
Kalau dia enggan mengguna Bahasa
Melayu, saya akan beritau dia bahawa saya tidak mahu bercakap dengan dia dalam
bahasa Inggeris.
Keadaan sama berlalu bila saya
membuat perhubungan dengan pekerja di kedai atau kaunter perniagaan dan saya
akan bercakap Bahasa Melayu. Ramai dikalangan orang bukan Mclavu akan bertindak
dan guna bahasa ini.
Ini semuanya menunjukkan bahawa
kurang pengunaan Bahasa Melayu di sektor swasta dan awam sebenarnya salah orang
Melayu sendiri yang tidak mengalakkan orang bukan Melayu bertutur dalam bahasa
kita.
Saya mendapati dalam bancian rambang
dan pengelaman peribadi bahawa orang bukan Melayu faseh dalam bahasa kita; Cuma
kita sahaja yang beriaia bertutur dalam bahasa Inggeris sebab seperti adat,
kita mengalah.
Sudah tiba masanya orang Melayu
secara persendirian mengguna Bahasa Melayu dalam semua urusan rasmi atau
peribadi terutama sekali dengan sektor swasta dan syarikat bukan Melayu dan
orang Melayu.
Dengan cara ini kita akan mengalakkan
orang Melayu untuk menyuruh orang bukan Melayu bertutur dalam bahasa kita.
Saya yakin dengan menjadi penduduk
terbanyak di negara ini, kita boleh jadi kuasa yang kuat untuk mempengaruhi
orang bukan Melayu untuk guna bahasa keangsaan, iaitu Bahasa Melayu.
Dan saya juga ingin mengesyorkan
kepada menteri-menteri dan pemimpin Melayu dan bukan Melayu supaya mengguna
Bahasa Melayu dalam semua urusan rasmi lebih-lebih lagi di khalayak ramai dan
siding akhbar khususnya dengan wartawan tempatan.
Dengan cara ini mereka boleh
menggalakkan orang Melayu umum untuk berasa bangga dan megah dengan bahasa
kita. Kalau menteri Melayu memilih bahasa Inggeris untuk memberi kenyataan atau
pandangan, ini cuma bererti bahawa bahawa Bahasa Melayu tidak baik.
Tidak salahnya untuk menteri-menteri
dan pemimpin persatuan dan kesatuan dan tokoh-tokoh semua bidang perniagaan,
kesenian, kebudayaan, ugama dan lain-lain untuk mengguna
Bahasa Melayu supaya mereka boleh menjadi contoh yang baik bagi perusahaan
hiburan, persuratkhabaran dan kanak-kanak sekolah contohi.
Pengunaan Bahasa Melayu tidak bererti
kita mengenepikan bahasa Inggeris. Tetapi, kita berada di negara sendiri yang
mempunyai bahasa kebangsaannya dan kita bukanbertutru di peringkat
antarabangsa.
Dan kalau ada segelintir orang asing
yang tidak faseh bertutur dalam Bahasa Melayu mereka boleh disediakan dengan
alat ‘earphone’ seperti yang digunakan di Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.
Bahasa Melayu hendak dijadikan bahasa
antarabangsa atau bahasa dunia. Tetapi alangkah aneh kalau di negara sendiri
bahasa dunia ini tidak sepenuh-penuhnya digunakan oleh kita sendiri?
Pengarah filem Hollywood
terkenal seluruh dunia Steven Spielberg kini juga telah mengiktiraf Bahasa
Melayu. Buktinya ialah treler filem atau iklan untuk filem terbarunya berjudul,
‘The Lost World’ yang bakal ditayangkan seluruh dunia dibuat dahm Bahasa
Melayu.
Saya terkejut melihat treler satu
minit itu di pawagam Rex baru-baru ini, bila ia, mengumumkan filem baru
Spielberg dalam Bahasa Melayu. Ini sudah pasti bererti bahawa bahasa kita
diiktiraf oleh Hollywood.
Tetapi, Spielberg mungkin terkejut
kalau dia datang ke Kuala Lumpur
dan lihiat banyak pergunaan bahasa Inggeris. Lebih-lebih Lagi bila stesen radio
menyiarkan banyak lagu-lagu Inggeris dengan juruhebah yang tidak segan-silu
membuat celoteh dan pergumuman dalam bahasa Inggeris.
Kenapa agaknya setiap stesen radio
yang baru perlu mengutamakan lagu Inggeris, atau mengadakan siaran dalam bahasa
ini? Sedangkan apa yang ingin diberitaukan itu, atau diumumkan boleh dibuat
dalam Bahasa Melayu? Sebab kenyataan yang dibuat boleh dilakukan dalam Bahasa
Melayu dan bukan Inggeris.
Kenapa tidak semua stesen radio
mengguna Bahasa Melayu, sedangkan penonton dan pendengar faseh dalam Bahasa
Melayu dan bukan Inggeris.
Atau apakah terdapat begitu banyak
pendesak yang menulis tentang radio dan televisyen dalam akhbar Inggeris yang
membuat kita rasa pendengar radio adalah mereka yang boleh faham siaran dalam
bahasa Inggeris?
Dan kenapa iklan televisyen dan
pawagam dibuat dalam bahasa Inggeris dan tidak Melayu seluruhnya?
Kalau semua papan-tanda iklan dan
perniagaan kini dalam Bahasa Melayu dan tidak lagi Inggeris, kenapa tidak semua
iklan di televisyen, radio dan pawagam dibuat dalam Bahasa Melayu, sebab
lojiknya sama dengan pengunaan Bahasa Melayu untuk semua .papan-tanda
dan iklan luar?
Amat janggal kalau pelancong melihat
iklan televisyen, radio dan pawagam dalam bahasa Inggeris, sedangkan bahasa
kebangsaan kita adalah Melayu.
Amat janggal juga kalau kita
hitungkan bahawa pergunaan Bahasa Melayu kini masih belum meluas sebab kerajaan
kita sendiri yang tidak memberi petunjuk maupun gesaan untuk pihak swasta menguna
Bahasa Melayu.
Dari kerajaan jika tidak peka dengan
isiu bahasa kebangsaan yang, boleh diperluaskan pengunaannya secara
berperingkat mengikut peningkatan tahab pemahaman Bahasa Melayu dikalangan
bukan Melayu.
Tetapi faktor yang paling penting
diambil kira ialah pengunaan bahasa kebangsaan secara meluas boleh memberi
gambaran negara majmuk dan kita bersatu dari segi hasrat dan jiwa sebab ‘jiwa
itu bangsa’.
Tidak ada gunanya bagi kita melaungkan pergunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan kalau iklan
dalam bahasa asing masih meluas.
Pengunaan bahasa Inggeris kini
kelihatan sebagai ‘meluas’ oleh sebab ia digunakan dalam iklan televisyen,
radio, dan pawagam. Kalau ini dapat diMelayukan, saya percaya alam persekitaran
kita akan berubah dun mirip kebangsaan dan ini boleh menjadi pendorong kepada
bukan Melayu dan sektor swasta mengguna bahasa kita.
Malah kalau kita kaji, kita akan
mendapati bahawa pengunaan Bahasa Melayu kini lebih meluas di tahab awam
termasuk sektor swasta, tetapi oleh sebab aspek pengiklanan, radio, televisyen
dan media cetak dalam bahasa lnggeris, pengunaan di pusat membeli-belah, kita
rasa Bahasa Melayu terketepi.
Akhir sekali saya percaya Bahasa
Melayu dan bukan bahasa-bahasa dalam terminologi politiknya seperti Bahasa Malaysia, Bahasa
Indonesia, dan Bahasa Bruneinya boleh menjadi bahasa antarabangsa. Cuma kalau
kita boleh buktikan yang ianya unik, lengkab dan praktikal serta boleh
digunakan secara meluas oleh semua rakyat berbilang kaum di negara sendiri
sebagai bukti.
Sebab kalau negara kita sendiri tidak
boleh mengunanya, masakan kita boleh memberi keyakinan kepada orang asing untuk
menerimanya. Mereka sudah pasti guna bahasa Inggeris, iaitu kalau radio kita,
dan televisyen, pusat membeli-belah dan pasaraya, pawagam dan sektor swasta
terus mengagungkan bahasa Inggeris.
Faktor penting yang harus diambil
kira tentang kurang pengunaan Bahasa Melayu di sektor swasta ialah sektor ini
dikuasai oleh mereka yang bukan Melayu. Kurang pengunaan Bahasa Melayu boleh
membawa erti bahawa mereka tolak bahasa kebangsaan.
Atau apakah mereka fikir Bahasa dan
Bangsa Melayu itu bertaraf rendah? Atau mungkinkah ini menunjukkan mereka tidak
mahu menyahut seruan dan aspirasi kebangsaan?
Mungkinkah jiwa mereka amat
terpengaruh dengan kuasa penjajah Inggeris yang hampi empat-puluh tahun
disingkir oleh kita dulu?
Sektor swasta boleh digalak untuk
mengg;una Bahasa Melayu kalau ada arahan dari pihak kerajaan, sebagai syarat
mualak. Saya yakin mereka akan patuh arahan ini sama seperti pegawai tinggi
atau atas kerajaan yang berpendidikan dalam aliran Inggeris termasuk bukan
Melayu yang suka mengguna Inggeris dalam perhubungan. Tetapi oleh sebab arahan
dari kerajaan kelaziman ini telah bertukar.
Sekarang ini sector kerajaan mengguna
Bahasa Melayu dan cuma swasta sahaja yang mesti diMelayukan. Dan buat permulaan
pegawai dan tuan punya syarikat besar dan korporat Melayu mesti menjadi
pemimpin dan galak pengunaan Bahasa Melayu.
Dengan cara ini yang diturunkan dari
atas, saya percaya semua kakitangan syarikat swasta berkenaan akan mergguna
Bahasa Melayu dalam kerja seharian termasuk mengisi pengisian dalam Internet,
perhubungan langsung atau secara surat
dan forum atau sidang akhbar dan seminar.
Dalam konteks yang sama, kenapa tidak
stesen radio kerajaan bahasa asing adakan rancangan khas dalam Bahasa Melayu
untuk pendengar bukan Melayu bagi menggalakkan mereka mengguna bahasa
kebbangsaan, dan siarkan lagu-lagu Melayu untuk hiburan mereka?
Banyak anak muda bukan Melayu
meminati lagu Melayu, tetapi mereka tidak digalak untuk mendengarnya.
Lagipun, banyak ibu bapa bukan Melayu
dari golongan lama enggan membenarkan anak-anak mereka dari menonton siaran
hiburan maupun drama Melayu, sebab mereka mempunyai fahaman berbeza dengan
kerajaan mengenai pengunaan bahasa kebangsaan itu.
Jadi, anak mereka cuma bertutur dalam
Bahasa Melayu di sekolah dan tidak dikalangan mereka. Ini yang menyebabkan
pertuturan mereka tidak begitu sempurna walaupun mereka dapat markah yang baik
dalam matapelajaran Bahasa Melayu.
Golongan lama bukan Melayu agak
keberatan untuk mendedakkan anak-anak mereka kepada siaran dan hiburan maupun
drama Melayu di televisyen dan radio atau pentas, oleh yang demikian pengibatan
anak bukan blelayu dalam dunia perfileman juga terhad.
Kita rasa dengan pengunaan Bahasa Melayu
di semua peringkat persekolahan, anak bukan Melayu akan menjadi lebih faseh
dalam bahasa ini, tetapi ini tidak jelas.
Media bukan Melayu juga boleh
dipersalahkan sebab mereka enggan menyiarkan berita hiburan dan perfileman
maupun teater Melayu. Mereka lebih mahu dedahkan pembaca bukan Melayu dengan
kebudayaan Hong Kong atau India.
Tentu akhbar bukan Melayu ini
mempunyai perancangan atau agenda tersendiri untuk menghalang orang bukan
Melayu dari didedahkan kepada filem, teater dan muzik Melayu.
Malah akhbar Melayu dan Inggeris yang
beria-ia memberi publisiti kepada penghibur dari Hong Kong dan India, sedangkan
akhbar bukan Melayu termasuk majalah yang, enggan memberi publisiti
kepada dunia hiburan Melayu tempatan sendiri.
Kerajaan boleh memainkan peranan yang
lebih proaktif dalam menangani masalah ini. Dan kementerian dalam negeri yang
mengeluarkan lesen percetakan boleh mengenakan syarat kepada pemilik akhbar dan
media, untuk memuatkan ruang tentang dunia hiburun dan kesenian Melayu
tempatan.
Atau kementerian penerangan boleh
mengenakan syarat yang sama kepada stesen-stesen madio swasta untuk mengadakan
rancangan Melayu khas untuk bukan Melayu. Malah, stesen radio bukan Melayu
kerajaan sendiri boleh menjadi petunjuk kepada stesen radio lain. Malangnya ini
tidak berlaku.
Pengunaan Bahasa Melayu oleh semua
lapisan masyarakat majmuk di Malaysia
boleh perlekaskan, kalau kerajaan dan kementerian-kementerian berkenaan tahu
siapa.hah yang menghalang pengunaannya dan ambil jalan mengatasinya. Dan
sebaliknya pula selidik siapakah yang boleh membantu melekaskan pergunaan
bahasa kebangsaan ini dan adakan rancangan tertentu untuk menjayakan Bahasa
Melayu sebagai bahasa kebangsaan yang sebenarnya, dan lantas itu menjadi bahasa
antarabangsa.
Kalau Steven Spielberg boleh
mengiktiraf Bahasa Melayu dan menggunanya dalam treler filem terbarunya, kenapa
orang bukan Melayu masih lagi keberatan menggunanya? Atau apakah kita mesti
tunggu Spielberg untuk datang ke Kuala
Lumpur.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan